![]() |
|














Siyasətin əxlaq kodeksi və siyasi lider modeli - ŞƏRH
Tarix 14.02.25, 18:06 |
|

Siyasi liderin ideal obraz və modeli məsələsi bütün dövrlərdə elmi və populyar diskussiyaların əsas mövzularından biri olub. Fəlsəfə, sosiologiya, psixologiya, tarix, politologiya və digər elmlərin tədqiqat predmeti olan “siyasi lider” məfhumuna həsr edilmiş yüzlərlə, bəlkə də minlərlə dissertasiya yazılıb. Təsadüfi deyil ki, sözügedən məfhumla bağlı müxtəlif elmi yanaşma və nəzəriyyələr mövcuddur. “İdeal lider hansı keyfiyyətlərə cavab verməlidir?” sualı hər zaman mütəfəkkirləri düşündürüb.
Əlbəttə ki, bu cür axtarışlar heç də səbəbsiz olmayıb. Tarixən istisnasız olaraq hər bir cəmiyyət güvənə biləcək lider axtarışındadır. Elə bir lider ki, ilk növbədə, ölkəsinin daxilində təhlükəsizliyi, dayanıqlı inkişafı və sabitliyi təmin edə bilsin, beynəlxalq münasibətlər müstəvisində isə dövlət maraqlarını mütləq prioritet kimi bəyan edə biləcək qədər nüfuz və siyasi iradəyə malik olsun. Cəmiyyət, millət və dövlət olaraq sabaha ümidlə baxmaq üçün fundamental hesab olunan əsaslar məhz bunlardır. Bəli, sözügedən mürəkkəb mövzu bəlkə də bir köşə yazısı üçün uğurlu sayıla bilməz, ancaq müasir reallıqlar onu diktə edir ki, köşə yazı formatı siyasi maarifçilik üçün ən optimal variantlardandır.
Mövzuya müraciət etməyə vadar edən əsas səbəb Prezident İlham Əliyevin yanvarın 20-də Davosda Çinin CGTN (China Global Television Network) telekanalına verdiyi müsahibəsində səsləndirdiyi fikirlər oldu. Bilavasitə mövzuya keçməzdən öncə kiçik haşiyəyə çıxaraq qeyd etməliyəm ki, ölkə başçısının səsləndirdiyi bu cür fikirlərin elmi, peşəkar və geniş ictimai müzakirələrin predmeti olmadığına çox təəccübləndim. Görəsən, görmürlər, fərqində deyillər, yoxsa görmək istəmirlər?
AZƏRTAC xəbər verir ki, bu fikirlər politoloq Asif Adilin “Siyasətin əxlaq kodeksi və siyasi lider modeli” sərlövhəli məqaləsində yer alıb.
Politoloq bildirib ki, həmin müsahibədə dövlətimizin başçısı cəmi bir neçə sual ətrafında müasir siyasi lider məfhumunun əsas fəlsəfi kateqoriyalarını müəyyən etməklə dünya mütəfəkkirlərini düşündürən sualları cavablandırdı. Sitat: “Liderlik, əlbəttə ki, böyük bir məsuliyyətdir...”. Beləliklə, ideal siyasi lider modelinin əsas keyfiyyət göstəricilərindən biri məhz məsuliyyətdir. Odur ki, xəstə ambisiyalı demaqoqlar apriori olaraq ideal siyasi lider obrazına uyğun gəlmirlər. Məhz elə bu səbəbdən də bu cür siyasətciklərin “triumflarının” ömrü kiçik qalmaqal qədər çox qısa olur.
Onun sözlərinə görə, mövcud kontekstin inkişafında dövlət başçısının növbəti fikirləri də kifayət qədər maraqlı və məzmunludur: “Bəzən müəyyən siyasi səbəblər üzündən hakimiyyətə can atan liderlər çoxlu vədlər verir və sonra onları yerinə yetirmir və bu da məyusluğa, inamsızlığa gətirib çıxarır. Bu, dünyanın müxtəlif yerlərində siyasi böhrana gətirib çıxarır”. Beləliklə, Prezident bu cür fikirlərlə siyasətdə “məsuliyyət” amilini bilavasitə “peşəkarlıq” və “effektiv fəaliyyət” kimi məfhumlarla əlaqələndirmiş oldu. Siyasətçinin məsuliyyətsiz və yalan bəyanatları cəmiyyətdə apatiya və sosial böhrana gətirib çıxara biləcəyini dolayısı ilə bildirən dövlət başçısı, əslində, radikal təfəkkürün müasir cəmiyyətlər üçün nə qədər zərərli və təhlükəli olduğunu xatırlatmış oldu.
Siyasətin əxlaq kodeksini müəyyən etmək iqtidarında olan, habelə müasir cəmiyyətlərin siyasət sahəsinə etibar və ümidini artıra biləcək bu cür fikirlər bütün aidiyyəti elmi və ali təhsil ocaqlarının baş stendlərində əks olunmalıdır. Bu gün müxtəlif təhsil ocaqlarında oxuyan sabahın siyasətçi və menecerlərinin təfəkkürü məhz bu cür yanaşma və fikirlərin təsiri altında formalaşdırılmalıdır. Milli siyasi fikir və nəzəri məktəblər də məhz bu cür ifadələr ətrafında aparılan peşəkar diskussiya və yazılan elmi məqalələr vasitəsilə formalaşdırılır.
Yuxarıda qeyd olunan müsahibədə öz əksini tapmış Prezident İlham Əliyevin növbəti fikirlərini də burada prinsipial olaraq vurğulamaq istərdik: “Bizim mövqeyimiz ondan ibarətdir ki, əgər hər bir ölkə diqqətini, sadəcə, öz gündəminə yönəltsə, başqa ölkənin işlərinə müdaxilə etməyə çalışmasa, münaqişələr, narazılıqlar, müharibələr olmaz. Bütün dünyada hələ də qeyri-sabit vəziyyətin olmasının və qan tökülməsinin yeganə səbəbi ondan ibarətdir ki, imperialist keçmişi olan ölkələr, sadəcə olaraq, müdaxilə etməyə, dominantlıq etməyə, diktə etməyə davam etmək istəyir və bu, təbii olaraq, müqavimətə gətirib çıxarır”.
Razılaşın ki, dünyada baş verən proseslər və müşahidə olunan tendensiyalar fonunda dövlətin birinci şəxsi tərəfindən bu cür fikirlərin açıq şəkildə səsləndirilməsi üçün böyük inam, güc və iradə tələb olunur. Bunlardır ideal siyasi lideri xarakterizə edən prinsipial keyfiyyətlər. Keçmiş dövrlər haqqında oxuduğumuz tarixi kitablarda bizlərə qəhrəman kimi təqdim olunanlar məhz o şəxslərdir ki, kimi bu cür ritorikaya və iradəyə sahib olub. Axı niyə biz bu həqiqətləri görməməliyik? Əks halda sosial şəbəkələrin “qəhrəmanları” və demaqoq siyasətcikləri öz populist və məsuliyyətsiz şou xarakterli ritorika ilə gənclərimiz üçün yanlış örnəklərə çevrilə bilərlər.
“Bu mənada Prezident İlham Əliyevin növbəti fikirləri də əlamətdar məna daşıyır: “Beləliklə, ictimaiyyətin dəstəyini əldə etmək istəyən liderlərə məsləhətim o olardı ki, həmişə həqiqəti söyləyin və beynəlxalq təzyiqdən, beynəlxalq mediadan asılı olmayaraq, haqqınızda nə dediklərindən, sizi necə adlandırdıqlarından, sizi necə təhqir etmələrindən asılı olmayaraq, ölkəniz üçün doğru olanı edin”. Beləliklə, “prinsipial mövqe” və “ali dəyərlərə sadiqlik” də ideal siyasi lider modelinin əsas göstəricilərinə daxil olunur. Bu inamın, bu gücün mənbəyi ilk növbədə Azərbaycanın haqlı mövqeyidir. Burada bir daha kiçik haşiyəyə çıxaraq qeyd edək ki, “prinsipiallıq” əsla radikal təfəkkürə və demaqogiyaya məxsus olan keyfiyyət sayıla bilməz. Burada prinsipiallığı əvəz edən keyfiyyət qərəzdir”, - deyə A.Adil vurğulayıb.
Onun sözlərinə görə, mövzu ilə bağlı qeyd olunmalı önəmli məqamlardan biri Qərbdə artıq uzun illərdir ki, “nüfuzlu və xarizmalı siyasi lider” defisitinin yaşanmasıdır. Sözügedən amil Qərbin bəzi manipulyativ və spekulyasiya xarakterli bəyanatlarının əsas səbəblərindən biridir.
“Gübrə” və “dopinqlə” yetişdirilən Qərbin siyasi liderləri apriori olaraq xarizmatik lider ola bilməz. Məhz elə bu səbəbdən də onları xilas etmək naminə siyasi texnologiyalardan geniş istifadə olunur, habelə siyasi dövriyyəyə ənənəvi dəyərlər sistemini təhrif edən ultra liberal və amorf məzmunlu psevdodəyərlər salınır. Onlardan fərqli olaraq Azərbaycanda Prezident İlham Əliyevə siyasi texnologiyaların “sehrləri” arxasında gizlənməyə ehtiyac yoxdur. Biz bu obyektiv həqiqəti anlamalı, ifadə etməkdən çəkinməməli, bununla fəxr etməliyik.
“Dünya tarixində baş vermiş müharibələrə diqqət yetirsək açıq şəkildə görə bilərik ki, yalnız əsl Lideri olan xalqlar bu müharibələrdə qalib ola biliblər. Demaqogiya ilə lider olmaq mümkünsüzdür. Ucuz və məsuliyyətsiz demaqogiyalar cəmiyyəti yalnız uçuruma, daha dərin böhranlara sürükləyə bilər. Siyasəti şoudan, peşəkarlığı təlxəklikdən, prinsipiallığı manipulyasiyalardan, həqiqəti də ucuz demaqogiyadan ayırd etməyi bacarmalıyıq”, - deyə politoloq əlavə edib.
Xəbərin oxunma sayı : 1483
Analiz
Xəbərlər
-
Paytaxtın bu ərazilərində qaz olmayacaq - XƏBƏRDARLIQ
-
Zərərçəkənlər danışdı - Vardanyanın məhkəməsi+Fotolar
-
“Rusiyanı Belarus üçün heç kim əvəz edə bilməz” - Lukaşenko
-
Prezident Çin səfərindən paylaşım etdi - VİDEO
-
Türkiyə futbolunda son 24 saat: Rekord transferlər və sürpriz keçidlər
-
Bakının bəzi küçələrində nəqliyyatın hərəkəti qismən məhdudlaşdırılacaq - Xəbərdarlıq
-
Ukraynada iki min KXDR əsgəri öldürülüb - kəşfiyyat məlumatı
-
Elm Və Təhsil Nazirliyindən kütləvi narazılıq - Apelyasiya nəticələri niyə açıqlanmır?
-
Bakının daşınmaz əmlak bazarında vəziyyət: Qiymətlər nə qədər artıb?
-
Yeniyetməyə qarşı zorakılığa görə xalası saxlanıldı - RƏSMİ
-
Mal ətinin kilosu 20 manata qədər qalxacaq? - İDDİA
-
Zakir Fərəcova yaxın kadrın ölkədən çıxışına “stop“ qoyuldu - Vergi borcuna görə
-
“ABŞ qəbuledilməz tələblər irəli sürür“ - Laricani
-
Qondarma “XİN”in yerində bu bina tikiləcək - Fotolar
-
Xəstələr üçün yığılan 10 min manatı ələ keçirdi - Həbs olundu
-
Gədəbəydə dağlıq ərazidə yanğın olub - VİDEO
-
Azərbaycan kinoteatrlarında rusdilli filmlərin sayı kəskin azalıb – Türkcə nümayişlər artıb
-
“Putin və Zelenski görüşə hazır deyil” - Ərdoğan
-
Dollar neçəyə olacaq? - Mərkəzi Bank yeni məzənnəni açıqladı
-
İnsanlar istirahət üçün ən çox hansı rayonlara səfər edirlər? - Tam siyahı
-
Müğənni Ayan Babakişiyeva dinini dəyişib:“Bu qədər yaxşılıq etdim, niyə şər, böhtan oldu?“
-
Azərbaycanda ailə büdcəsinin böyük hissəsi hara gedir? - Statistika
-
Balababa Rzayevin kürəkəni Londonda şirkət açıb - Qapı-pəncərə istehsal edəcək
-
Əmisi oğlundan borc istədi, evdə olmadığını bilib oğurluğa getdi
-
“Zəngəzur dəhlizi məsələsində hər hansı bir problem, fikir ayrılığı yoxdur“ - Ərdoğan
-
Azərbaycanda yerli turistlər ən çox nələrə pul xərcləyir? - Siyahı
-
Saray qəsəbəsində qadın öldürüldü - Qaynı tutuldu
-
Çoxmərtəbəli binada yanğın - 12 nəfər təxliyə olundu
-
Daha 1 550 ailə Qarabağa köçürülür - “Qaçqınkom” 1,3 milyon manat ayırdı
-
“TikTok”da onlarla şəxs intim görüntülərlə şantaj edilib - BMCMİ-dən əməliyyat
-
Əfqanıstanda dəhşət yaşandı: Yüzlərlə insan dağıntılar altında qaldı
-
“Qarabağ” Juninyonu qaytaracaq? - Klubdan açıqlama
-
Azərbaycanın valyuta ehtiyatları nə qədərdir? - RƏQƏM
-
“Ehsan verilmir deyə yasa az adam gəlir“ - Molla gileyləndi
-
Prezident və birinci xanım Tiencindən qatarla Pekinə səfər etdi - FOTOLAR
-
Bakıda 36, rayonlarda 38 dərəcə isti - Sabahın havası
-
Vəzifəyə təyin etmək adı ilə 108 min almışdı - Həbs olundu
-
Qramı 9 manata satılan gümüş üzüklər xaricdən neçəyə gətirilir? - Ölkələr və qiymətlər
-
“Titanik“in axtarışları ABŞ HDQ-nin əməliyyatını gizlətmək məqsədi daşıyıb“ - “CNN“
-
Xankəndidə qondarma rejimin “XİN”inin binası sökülür - VİDEO
-
Elm və Təhsil Nazirliyində iki sektor yaradılıb - Müdirlər təyin edilib
-
Ötən ay 94 nəfər zəhərlənib, 4-ü ölüb - Rəsmi
-
Məktəbli formalarının satıldığı ünvanlar açıqlandı - SİYAHI
-
Keçmişdə Ermənistan digər dövlətlərin hesabına mövcud olub - Paşinyan
-
Şəkidə maskalı şəxslər evə basqın etdi - Saxlanılanlar var
-
Vətəndaşlara qarşı dələduzluq edən Nurlan Babayev - Polisi sifarişçilikdə ittiham edir
-
Masazırda yaşayış evində yanğın - Ölənlər var + Video
-
16 il iş almışdı, həbsdə də cinayət törətdi... - FOTO
-
Kompot əvəzinə su, ət əvəzinə piy? - Abşeron 21 saylı uşaq bağçasında QALMAQAL
-
“Venesuela son 100 ilin ən ciddi təhlükəsi ilə üz-üzədir“ - Maduro
-
“UBER”də minimal gediş 4, ”BOLT”da 3 manat olub? - VİDEO
-
Polis binanın damında əylənərək şüşə qabları aşağı atan qızlarla bağlı hansı addımı atacaq? - VİDEO
-
Bir partiyaya 0, digərinə 583, o birinə 3 min manat... - Partiyalar dövlətdən nə qədər pul alırlar?
-
Kamran Əliyevlə İnam Kərimov Türkiyədə - FOTO
-
Şahin Şıxlinskinin yerinə seçki keçirildi - Yeni rəhbərin adı bəlli oldu
-
Rəhbərlik etdiyi batalyon həmin rayonların işğalında iştirak edibmiş - Fotolar
-
Eldar Namazov 4000 manat alacaq - Seçim Komissiyasının üzvü kimi
-
“Putin və Tramp Zelenski ilə görüşlə bağlı hələ razılıq əldə etməyib“ - Uşakov
-
İndoneziyada etiraz aksiyaları: Prezident deputatlar üçün güzəştləri ləğv etdi
-
Sumqayıtda karton məmulatlarının istehsalı zavodunda yanğın oldu - Video
-
“Ermənistan Vaşinqtonda Azərbaycanla əldə edilmiş razılaşmalara sadiqdir“ - Paşinyan
-
Bakıda fiziki zorakılığa məruz qalan uşaq sığınacağa yerləşdiriləcək - Araşdırma aparılır
-
“Mirvari City” MMC 213 milyon manatlıq tenderin qalibi oldu - 10 manat kapitalı var
-
Pakistan Ermənistanın ŞƏT-ə üzvlüyünü bloklayıb - Hindistanın hərəkətinə görə
-
Azərbaycanın göndərdiyi humanitar yardım Ukraynaya çatıb - Fotolar
-
Mehriban Əliyeva liderlərin xanımları ilə gəmi gəzintisində - Akopyanla da şəkil çəkdirdi + FOTOLAR
-
Sabiq hərbi komissar ev dustaqlığına buraxıldı - Külli miqdarda rüşvət almaqda təqsirləndirilir
-
Dollar neçəyə olacaq? - Mərkəzi Bank yeni məzənnəni açıqladı
-
Vatsapda istifadəçi adı ilə axtarış dövrü başlayır - Yenilik
-
Minsk qrupu ləvğ edilir - ATƏT qərar layihəsini üzv dövlətlərə təqdim etdi
-
Prezident “ŞƏT plyus“ formatında görüşdə çıxış etdi - FOTOLAR
-
Azərbaycanda bu mobil operator ləğv edilir - Nömrələr işləməyəcək
-
“Kriti Vüsal Masallinski“ həbs olundu - DİN əməliyyat keçirdi + FOTO
-
“Ermənistan Aİİ və Aİ arasında seçim etməzdən əvvəl bütün amilləri nəzərə almalıdır“ - Overçuk
-
Hindistandan qərəzli addım - Azərbaycanın ŞƏT-ə üzvlük müraciətini yenidən bloklayıb
-
Azərbaycanda bu tanınmışlara 4000 manat veriləcək - ADLAR
-
Dərslər Formula 1-ə görə sentyabrın 21-i başlayacaq? - Açıqlama
-
Əməkdar müəllimin ölkədən çıxışına “stop“ qoyulub - SƏBƏB
-
Nazir Vilayət Eyvazov Naftalanda vətəndaşları qəbul edəcək - Bu tarixdə
-
Hindistan Azərbaycandan qisas almağa çalışır - Prezident
-
Seymur Orucovun həbsdə olan qohumu mənimsədiyi pulları geri qaytaracaq - Qərar verildi
-
Ata-anasız uşağa işgəncələr verilib? - VİDEO
-
Prezident İlham Əliyev Nikol Paşinyanla görüşüb - FOTO
-
“Türkiyəni etibarlı və zamanla sınaqdan çıxmış tərəfdaş kimi görürük” - Putin
-
Şöbə müdiri işdən çıxdı - Yerinə təyinat oldu
-
“Andrey Parubiyin qətlində Rusiyanın izi var“ - Ukrayna polisi
-
Prezident Çində görüşlər keçirir - Fotolar
-
Bu şəxslərin təqaüdləri artırıldı - Bu gündən...
-
Universitetlər Bakıdan bu şəhərlərə köçürülə bilər - SİYAHI
-
“Narahatlığa heç bir əsas yoxdur” - Müdafiə Nazirliyi
-
Ötən həftə 672 yanğın olub - VİDEO
-
İlham Əliyevlə Şahbaz Şərifin görüşü oldu - Fotolar
-
Azərbaycanda taksi qiymətləri bahalaşıb? - AÇIQLAMA
-
Xanbulan gölü sürətlə quruyur - FOTO/VİDEO
-
Polis Balakəndə də məliyyat keçirdi - Silahlı şəxslər həbs olundu
-
Ərdoğanla Paşinyan arasında görüş olub - Çində + FOTO
-
Nigar “Matanı“ ilə yenidən gündəmdə - VİDEO
-
Azərbaycanda balıq ovuna icazə verilir - Bu gündən
-
İlham Əliyevlə Ərdoğanla görüşdü - FOTOLAR
-
“Qış parkı“ndakı məşhur restorandan narazılıq: “Hərəkət etmək olmur“
-
Böyük Britaniya səfiri Laçın bazarında - FOTO
-
Si Cinpinin adından ziyafət verildi - Prezident və birinci xanım iştirak etdi
-
Paytaxtın bu küçələrdə nəqliyyatın hərəkəti məhdudlaşdırılacaq - Xəbəərdarlıq
-
Bolqarıstan Ukraynaya kömək etməyəcək: “Sakinlərimizin suyu yoxdur”
-
Ölkədə tullantıların həcmi artıb - Ekoloqlar təhlükə barədə xəbərdarlıq edirlər
-
“Avropada insan qalmaya bilər“ - İlon Mask
-
Müdafiə Nazirliyi həftəlik icmalını təqdim etdi - Video
-
Prezident Çində görüşlər keçirdi - FOROLAR
-
“Regional sülh üçün atılan addımlar çoxşaxəli olmalıdır“ - Türkiyə Prezidenti
-
Temperatur 36 dərəcəyədək yüksələcək - Sabahın havası
-
Çin idxalda Azərbaycanın birinci tərəfdaşına çevrildi - 17,7 faiz pay
-
Prezident yaxınlarına vəzifə verən başçını cəzalandırdı - Bəs Zaur Mikayılovu nə gözləyir?
-
Salyanda avtomobil kanala aşıb - ölən və yaralananlar var
-
Tikinti üçün icazə almaq istəyənlərin NƏZƏRİNƏ - VİDEO
-
“Azərbaycanla Ermənistan arasında artıq sülh bərqərar olub” - İlham Əliyev
-
Sentyabrda hava necə olacaq? - Aylıq proqnoz açıqlandı
-
“Telegram” hesablarınızı hücumlardan bu cür qoruya bilərsiniz...- VİDEO
-
“BMT-nin nüfuzu və təsir gücü bərpa olunmalıdır“ - ÇXR Sədri
-
Şəmkirdə “MAZ” aşdı - Ölən və xəsarət alanlar var
-
Ərdoğanla Putin də Çindədir - Fotolar+Video
TOP 10
ARXİV