![]() |
|














Tarixi köklərə söykənən ana dilimiz
Tarix 23.04.25, 21:00 |
|

20-ci əsrin əvvəllərində və ortalarında Sovet Sosialist Respublikasının tərkibinə daxil olan ölkələrin ictimai-siyasi həyatında dil məsələsi olduqca böyük problemlə üzləşirdi. Milli dillərin sıxışdırılması prosesi daha da gücləndirilirdi. Hətta 30-cu illərdə dil məsələsini gündəmə gətirənlərin aqibəti Sibirə sürgün olunma ilə nəticələnirdi. Ana dilinin tətbiqi və istifadəsində əziyyət çəkən ölkələrdən biri də Azərbaycan idi. Tarixi köklərə söykənən ana dilimizin mövcud olmasına baxmayaraq, həmin dövrün ziyalıları dilimizdən istifadə edilməsinə və bu məsələnin gündəmə gətirilməsinə cəsarət belə etmirdilər.
Bütün bu çətinliklərə və dilimizin unutdurulmasına baxmayaraq, Azərbaycan dilinin ölkənin dövlət dili elan edilməsində Ümummilli Lideri Heydər Əliyevin çox böyük xidmətləri olmuşdur. Ulu Öndərin təşəbbüsü ilə 27 aprel 1978-ci il tarixində Azərbaycan SSR Konstitusiyasına "Azərbaycan SSR-nin dövlət dili Azərbaycan dilidir" maddəsi əlavə olunmuşdur. Ümumiyyətlə, Azərbaycan dilinə dövlət dili statusunun verilməsi Ümummilli Lider Heydər Əliyevin xalq qarşısında ən böyük tarixi xidmətlərindən biridir.
Ulu Öndər Dövlət dili uğrunda durmadan mübarizə apararaq, xalqı ana dilinin dövlət dili kimi tanınması uğrunda mübarizəyə cəlb etməyə çalışırdı. Azərbaycanın dilçi alimlərinə yüksək diqqət və qayğı göstərməklə, milli dildə nəşr edilən kitabların tirajlarının artırılmasına şərait yaratmaqla və bu kimi tədbirlər görməklə ana dilimizin daha da inkişaf etdirilməsinə səy göstərirdi. Ulu Öndər bütün bu təqdirəlayiq əməlləri ilə əslində ana dilimizin dövlət dili statusunu qorumaq məqsədi güdürdü.
Ana dili uğrunda çox mücadilələrdən sonra nəhayət Ulu Öndər Heydər Əliyevin rəhbərliyi ilə müstəqil dövlətimizin yarandığı bir dövrdə, Heydər Əliyevin bu istiqamətdə atdığı doğru addımlar dilimizin inkişafına, sərbəst istifadəsinə və bütün dünyada tanınmasına zəmin yaratdı. Ümummilli Liderin tələbi ilə 1995-ci ildə ümumxalq səsverməsi yolu ilə qəbul olunmuş Konstitusiyanın 21-ci maddəsində Azərbaycan Respublikasının dövlət dilinin Azərbaycan dili olması öz əksini tapmışdır.Ana dilimizin tarixi keçmişi ilə yanaşı, mövcud durumunu və problemlərini daim diqqət mərkəzində saxlayan Ulu Öndər Heydər Əliyev 2001-ci il iyunun 18-də "Dövlət dilinin tətbiqi işinin təkmilləşdirilməsi haqqında" Fərman imzalamışdır.Müstəqil Azərbaycan dövlətinin dil siyasətinin müəyyənləşməsi, formalaşması və möhkəmləndirilməsi baxımından müstəsna əhəmiyyət daşıyan bu tarixi Fərman dövlət dili ilə bağlı hərtərəfli və geniş məlumatları özündə ehtiva edir. Bundan başqa, 2001-ci il 9 avqustda Ulu Öndər "Azərbaycan əlifbası və Azərbaycan dili gününün təsis edilməsi haqqında" Fərman imzalamış və bu Fərmana əsasən hər il avqustun 1-i ölkəmizdə Azərbaycan əlifbası və Azərbaycan dili günü kimi qeyd edilir.2002-ci il 30 sentyabr tarixində isə "Azərbaycan Respublikasında dövlət dili haqqında" Azərbaycan Respublikasının Qanunu qəbul edilmişdir ki, məhz bu Qanunla Azərbaycan Respublikası Konstitusiyasına uyğun olaraq ölkədə Azərbaycan dilinin dövlət dili kimi hüquqi statusu nizamlanır. Qanuna əsasən Azərbaycan Respublikası Azərbaycan dilinin dövlət dili olaraq işlədilməsini öz müstəqil dövlətçiliyinin başlıca əlamətlərindən biri sayır, onun tətbiqi, qorunması və inkişaf etdirilməsi qayğısına qalır, dünya azərbaycanlılarının Azərbaycan dili ilə bağlı milli-mədəni özünüifadə ehtiyaclarının ödənilməsi üçün zəmin yaradır.Azərbaycan dilinə bu gün də dövlətimiz tərəfində xüsusi diqqət və qayğı vardır. Belə ki, müasir Azərbaycan dilinin qloballaşan dünyada qorunub saxlanılması və davamlı inkişafı naminə ölkə başçısı cənab İlham Əliyev tərəfindən bir çox Fərman və Sərəncamlar verilmişdir. Prezident cənab İlham Əliyevin 2013-cü il 9 aprel tarixli Sərəncamı ilə "Azərbaycan dilinin qloballaşma şəraitində zamanın tələblərinə uyğun istifadəsinə və ölkədə dilçiliyin inkişafına dair Dövlət Proqramı"nın təsdiq edilməsini xüsusilə qeyd etmək olar. Məlum Dövlət Proqramının məqsədi Azərbaycan dilinin istifadəsinə və tədqiqinə dövlət qayğısının artırılması, dilimizin qloballaşma şəraitində zamanın tələblərinə uyğun istifadəsi, ölkədə dilçilik araşdırmalarının yaxşılaşdırılmasından ibarətdir. Müasir dövrün tələblərini nəzərə alaraq ölkə başçısı 17 iyul 2018-ci il tarixdə "Azərbaycan dilinin elektron məkanda daha geniş istifadəsinin təmin edilməsi ilə bağlı bir sıra tədbirlər haqqında" da Sərəncam imzalamışdır. Bu Sərəncam isə Azərbaycan dilinin inkişafı və tətbiqi dairəsinin daha da genişləndirilməsi baxımından xüsusi əhəmiyyət kəsb edir. Ulu Öndər Heydər Əliyev hər zaman qeyd edirdi ki, dil xalqın böyük sərvətidir. Ədəbi dilin tərəqqisi olmadan mənəvi mədəniyyətin tərəqqisi mümkün deyildir. Məhz Prezident cənab İlham Əliyevin Azərbaycan dilininin qorunub saxlanması və inkişafını təmin etmək üçün imzaladığı Fərman və Sərəncamlar xalqımızın tərəqqisinə xidmət edir. Eyni zamanda, bütün bunlar Prezident cənab İlham Əliyevin Ulu Öndər Heydər Əliyevin ana dilimizin qorunması üzrə siyasi xəttinə sadiqliyindən xəbər verir.
Böyük qürur hissi ilə qeyd etməliyik ki, biz bir xalq olaraq zamanın cürbəcür sınaqlarından keçərək, dilimizi, milliliyimizi, mənəvi dəyərlərimizi qoruyub bu günümüzə qədər gətirib çıxarmışıq. Dərin tarixi kökləri olan öz dilimiz, öz mədəniyyətimiz var. 50 milyondan çox həmvətənimizin danışdığı bu dil dünyaya səs salan şairlər, ədəbiyyatçılar, alimlər, siyasətçilər, dahilər yetişdirib. Azərbaycan dili Azərbaycan xalqının ən böyük milli sərvətidir. Bu tezisi milli-mənəvi dəyərlərə sahib olan hər bir vətəndaş bir an olsun belə unutmamalıdır. Azərbaycan dilinin dövlət dili olaraq işlədilməsi müstəqil dövlətçiliyimizin başlıca əlamətlərindən biridir.
Seyidgülü Əmirova
Xəbərin oxunma sayı : 70
Sosial
Xəbərlər
-
Özəl bankların qeyri-faiz gəlirlərinin 69%-i 2 bankın payına düşüb - Tam siyahı
-
Ədalət Partiyasında qalmaqal - Bəyanat yaydılar
-
“Nar”dan Ümumdünya Kitab Gününə dəstək - FOTOLAR
-
Beyləqanda ağacəkmə aksiyası keçirildi - FOTOLAR
-
Televizor Azərbaycana hansı ölkələrdən və neçəyə gətirilir? - SİYAHI
-
Daşkəsən İcra Hakimiyyəti 250 min manatı neyləyib? - FOTOLAR
-
İlham Əliyevin Çin səfəri dünya mediasında - Fotolar
-
“Həmin səfərdən sonra Putinlə görüşə bilərəm” - Tramp
-
“Astara-Rəşt yolunun inşasına maliyyə ayrılmasında xırda problemlər var“ - XİN
-
1 milyon itirən eks-məmur oğlu dindirildi: “Mənimlə görüşəcəyi gün həbs olundu“
-
Rayonlarda yağış yağacaq, şimşək çaxacaq - Sabahın havası
-
Mehdiyevin bankından sabiq nazirin qardaşının yarım milyonu oğurlanıb - Şok cinayət dosyesi
-
“ÇXR və Azərbaycan tərəfdaşlığı Şərq-Qərb bağlantılarının möhkəmlənməsinə böyük töhfədir” - Adəm İsmayıl Bakuvi
-
Ağdama 1 987 ailə köçürülür -1,6 milyon yolpulu ayrıldı
-
Lerikdə mikroavtobus aşıb - Ölən və yaralananlar var
-
Prezident Pekində CGTN telekanalına müsahibə verdi - Fotolar
-
Məxfi məlumatları paylaşmayın! - Daha bir xəbərdarlıq
-
“Ana öləndən sonra hamı qaçıb...” - Ailə həkimləri ittiham edir (VİDEO)
-
“Norm Sement”də bədbəxt hadisə - Qadının barmaqları amputasiya olundu
-
Bakı Dövlət Universitetində keçid balları - SİYAHI
-
12 ştatdan Trampa gömrük rüsumu şoku - Məhkəməyə müraciət etdilər
-
Yetkinlik yaşına çatmayan övladını oğurluğa cəlb etdi - Ali Məhkəmədən ağır cəza
-
Onlayn kredit dələduzluğu: bu yolla xilas ola bilərsiniz (VİDEO)
-
Paşinyandan İrəvanda bayrağımızın yandırılmasına - Reaksiya
-
Bakıda çəkilən yeni yol nə vaxt istifadəyə hazır olacaq? - VİDEO
-
Məmurların, gömrük və vergi işçilərinin maaşı artdı - Aztəminatlı ailələrin də gözü yoldadır...
-
“Ermənistan tərəfinin yaydığı məlumat dezinformasiyadır” - Müdafiə Nazirliyi
-
Prezident Pekində Sonq Hailianq ilə görüşdü - Fotolar
-
Trampın qarşısında bir-birilərinə qışqırdılar - “Lənət olsun...”
-
Ukrayna kütləvi raket hücumu - 9 ölü, 63 yaralı
-
Bu şəxslər üçün pulsuz göz əməliyyatı olacaq - RƏSMİ
-
Məşhur şadlıq evləri cərimələndi - SİYAHI
-
Azərbaycan dilinə dövlət dili statusunun verilməsi Heydər Əliyevin xalq qarşısında ən böyük tarixi xidmətlərindən biridir
-
Azərbaycan dili təkcə ünsiyyət vasitəsi deyil, həm də milli kimlik, dövlət suverenliyi və mədəni müstəqillik rəmzidir
-
62 yaşlı Hülya Avşar biaırçı geyimdə çıxdı - VİDEO
-
FİFA Vinisiusu futboldan uzaqlaşdıra bilər - Bir neçə futbol klubunun sahibi olduğu üçün
-
““Azəristiliktəchizat” subsidiya ilə işləyir, bizdə tariflər aşağıdır” - İlham Mirzəyev
-
Bakıda iki məktəblinin qaçırıldığı iddia edilir - VİDEO
-
“Zelenskinin istefası Rusiyanın danışıqlar üçün tələbləri arasında deyil“ - Peskov
-
Əvəz Zeynallının məhkəməsi olacaq - Sabah
-
Daha bir kosmetoloqdan şikayət - “Ayağımdan irin axır”
-
“Neftçi” kubokdan kənarlaşdırıldı - “Sabah” finalda
-
Azərbaycan Xalqı ana dilimizə, milli adət-ənənələrimizə, qədim mədəniyyətimizə böyük həssaslıqla yanaşır
-
Hindistan əsas sərhəd postunu bağlayır - Pakistandakı səfirlik işçilərini ixtisar edir
-
Bu kənddə xəstələnən peşman olur - VİDEO
-
Gürcüstanda əcnəbilərlə bağlı cərimələr artırılır - Yeni cəza növü tətbiq olunur
-
Tarixi köklərə söykənən ana dilimiz
-
“Ucuzluq“ və “Esma“da müştərilərin cibini “təmizlədi“ - 3 il həbs cəzası
-
Bakıda tikinti biznesinin iç üzü - Qazanan məmurlar olur, bir də...
-
Qubada körpü qəzalı vəziyyətə düşüb - 30-dan çox kəndə gediş-gəliş çətinləşib
-
“ABŞ Rusiyanın Ukrayna ilə bağlı mövqeyini indi daha yaxşı başa düşür“ - Rubio
-
Əfv Komissiyasının iclası keçirilib - 100-dən çox müraciətə baxılıb
-
Bu ərazilərdə qaz olmayacaq - XƏBƏRDARLIQ
-
“Miqrantların azalması Rusiyanın iqtisadi inkişafını təhlükə altında qoya bilər“ - Lavrov
-
“Azərbaycanla əməkdaşlığın inkişafı üçün böyük potensial var“ - İran Prezidenti
-
Ermənistana casusluqda ittiham olunan şəxsə - Hökm oxundu
-
Avtobus zolağına daxil olan sürücülərə - Xəbərdarlıq
-
Şəhidin övladları Türkiyədə qızıl və bürünc medal qazanıblar - Fotolar
-
İstanbulda zəlzələ zamanı 151 nəfər özünü binadan atıb - İstanbul Valiliyi
-
Növbəti iki gündə bəzi bölgələrdə güclü külək əsəcək - Xəbərdarlıq
-
Dollar neçəyə olacaq? - Mərkəzi Bank yeni məzənnəni açıqladı
-
“Yeddi Gümbəz”də 29 yaşlı qadın öldürüldü - Əri saxlanıldı
-
Baş nazir kimlərin maaşını və neçə faiz artırdı? - Deputat açıqladı
-
Vəkil olmaq istəyən 104 nəfər şifahi müsahibədən keçib - SİYAHI
-
Azərbaycan prezidenti Pekində Xalq Qəhrəmanları Abidəsini ziyarət edib - FOTOLAR
-
“Roma Papası üçün dua oxuyub, onun ruhunu yad edirik“ - Allahşükür Paşazadə
-
PKK özünü aprelin sonuna qədər buraxacaq - KİV
-
“Məzənnə sabitdirsə, hərrac nəticələrinin açıqlanması əhəmiyyət daşımır” - Taleh Kazımov
-
“Nar” dan “OneRepublic” konsertinə xüsusi hədiyyə: Səhnəyə ən yaxın sən ol!
-
Yeni binalarla bağlı dəyişiklik - Vahid istilik sistemi olacaq
-
Mehriban Əliyeva ailəsi ilə Pekini gəzdi - Fotolar
-
İstanbulda iki güclü zəlzələ - Nazir vətəndaşlara xəbərdarlıq etdi
-
Ölkənin Baş Notariusu saxlanılıb? - Anar Süleymanov vəzifəsindən azad edilib
-
Prezident daha bir görüş keçirdi - Fotolar
-
“Vaşinqtonla razılığa gəlmək şansı var“ - Narışkin
-
Çində Prezidentin şərəfinə verilən ziyafətin menyusu - FOTO
-
Bakıda leysan yağacaq, şimşək çaxacaq - XƏBƏRDARLIQ
-
Prezident Çinin Baş naziri ilə görüşdü - FOTOLAR
-
Ağdamda 5, Kürdəmirdə isə 11 məcburi köçkün ailəsinə mənzil verilib - Siyahı
-
Tağıyev qəsəbəsində ağaclar kəsildi - Prokurorluq araşdıracaq
-
Prezidentin rəsmi qarşılanma mərasimindən - Fotolar
-
Nazir rəisi təqaüdə göndərdi - Yeni təyinat
-
“Xalq heç vaxt ərzaqla sınağa çəkilməməlidir” - Azər Əmiraslanov
-
Röya Ayxanın 130 minlik səhnə tərzi - VİDEO
-
Azərbaycanla Çin arasında Birgə Bəyanat imzalandı - TAM MƏTN
-
Putinin Trampa hədiyəsi məlum oldu - FOTO
-
Naxçıvanda 75 yaşlı qadını öldürüb quyuya atdılar - Həmcinsi tutuldu
-
Çinlə vizasız səfərlər haqda sənəd imzalandı - Fotolar
-
Azərbaycanda inflyasiya nə qədər olacaq? - PROQNOZ
-
3 aya 108 maşın yanıb - Sürücülərə müraciət
-
Kartof-soğan niyə ucuzlaşmır? - VİDEO
-
Bu ərazilərdə söküntü olacaq - Kompensasiya şərtləri açıqlandı (VİDEO)
-
Lerikdə polis əməliyyat keçirdi: 10 kiloqram narkotik vasitə aşkarlandı (VİDEO)
-
Şamaxı-Cabanı yolunda sürüşmə: Sürücülər çətinliklə hərəkət edirlər (VİDEO)
-
Borudan televizora qədər... - Bağ evindən oğurluq
-
İlham Əliyevlə Si Cinpinin geniş tərkibdə görüşü oldu - Fotolar
-
Dünyanın ən gözəl insanı odur... - 62 yaşı var
-
Si Cinpin İlham Əliyevi qarşıladı - FOTO
-
Azərbaycan-Çin əməkdaşlığının inkişafı hər iki ölkənin mənafeyinə uyğundu
-
Azərbaycan və Çin arasında humanitar mübadilələr və turizm sahələri inkişaf edir
-
Bu gün instaqramda paylaşılanlar - FOTOLAR
-
Aparatla “burun kiçiltmə“ edənlərə xəbərdarlıq - VİDEO
-
Krım bizim ərazimizdir, Ukrayna xalqının ərazisidir - Zelenski
-
Lökbatanda göl içində üzən evlərin tikilməsinə icazəni hansı qurum verib? - Açıqlama
-
“Azərbaycan və Pakistanla birlikdə yeni addımlar atacağıq“ - Ərdoğan
-
Tarixin ən varlı idmançısı - Maykl Cordan
-
Keçmiş SSRİ və region ölkələrində maaşlar - Azərbaycan sonunculardandır
-
Papanın üzüyü çəkiclə sındırılacaq - Səbəb bu imiş
-
“Azərbaycan hökumətinə nə olub ki?..“ - Sahibə Qafarovadan deputata irad
-
Məktəblini piyada keçidində maşın vurdu - Sürücü saxlanıldı
-
“Hər mövzuda eyni tərəfdəyik” - Tramp
-
Azərbaycan-Çin münasibətlərində yeni səhifə
-
UEFA Azərbaycan klublarına vəsait ayırdı - SİYAHI
-
“Bir gündə iki oğlumu itirdim” - Onlar danışdı, Vardanyan dinlədi
-
Sabah bu ərazilərdə qaz olmayacaq - XƏBƏRDARLIQ
-
Dövlətə xəyanətdə təqsirləndirilən İvan Svetliçnıyə hökm oxunub - 16 il 1 ay
-
Azərbaycan-Çin münasibətlərində strateji tərəfdaşlıq daha qlobal əməkdaşlığa çevrilir
-
Paytaxtın avtobus dayanacaqları yenilənir - 1,7 milyon manat ayrıldı
-
Ramin Şükürov həbs edildi - Korrupsiya cinayətlərində təqsirləndirilir
-
Gülsüm Əliyevanın qanunsuz fəaliyyəti - Ayağındakı deşikdən 10 aydır irin axır
TOP 10
ARXİV